کوه شناسی ایران

کوه شناسی ایران و تقسیم بندی آن :

نیمی از مساحت ایران کوهستانی و بقیه ان هم نیمه بیابانی و هم نیمی دیگر ان را جلگه های حاصلخیز کشاورزی تشکیل می دهد. نواحی کوهستانی ایران مرکب از دو قوس بزرگ است که یکی در شمال به شکل نواری از آذربایجان تا افقانستان کشیده شده است و تمامی نواحی جنوبی در یای خزر را در میان می گیرد قوس دیگر این کوهستان از آذربایجان به طرف غرب امتداد پیدا کرده و تمامی غرب و جنوب ایران را به صورت دیواری مرتفع در بر می گیرد این دو سلسله جبال عظیم شمال و جنوب ایران را چنان محصور ساخته اند که تا حد زیادی از ورود پدیده های جوی و باران های مدیترانه ای به داخل ایران جلوگیری می کنند و تنها ناحیه ای که باز است در قسمت شرق می باشد که به دشت های ترکستان و آسیای مرکزی منتهی می شود. گذشته از این دو ناحیه کوه های نواحی مرکزی را در مشرق باید ذکر کرد که اغلب کوه های این نواحی به عکس ارتفاعات شمال و غرب بایر بوده و کمتر گیاه دائمی در آن مشاهده می شود. قسمت عمده چین خوردگی های ایران از گروه آلپی است که در اواخر دوران سوم به وجود آمده است. دلیل اول که در به وجود آمدن این کوه ها تاثیر داشته است فشارهای شدیدی است که از سوی شرق به طرف جنوب وارد آمده است زمین که زمین را در منطقه ای وسیعی بالا آورده است و موجب پیدایش کوه هائی چون آلپ و هیمالیا گردیده و در واقع آن قسمت که در مسیر این دگرگونی و تحول بوده مرتفع شده است. عامل دیگر آتشفشانی است که مقارن همان دوران پدیده های کوهستانی را به وجود آورد.

قلل 3000 متری

ردیف	نام قله	رشته کوه	شهر/ منطقه / روستا	ارتفاع	پناهگاه	مختصات جغرافیایی
1	سیاه لیز	البرز غربی	منطقه تخت سلیمان	3975
2	توچال	البرز مرکزی	تهران / پس قلعه	3963	9
3	سوتک	البرز مرکزی	نور/ کلاونکا	3950
4	مهرچال	البرز مرکزی	تهران / امامه	3921
5	رستم چال	البرز مرکزی	نور/ ناحیه	3900
6	اتش کوه	البرز مرکزی	افجه	3850
7	پیرزن کلوم	البرز مرکزی	تهران / امامه	3850
8	زرین کوه	البرز مرکزی	دماوند / جابان	3850
9	انیسه	البرز مرکزی	آلاشت / اسب خانی	3750
10	سی چال	البرز مرکزی	تهران / دربنده سر	3750
11	قدمگاه	البرز شرقی	سواد کوه / خطیر کوه	3650
12	کاسونک	البرز مرکزی	تهران / گرمابدر	3650
13	پهنه سار	البرز مرکزی	کرج / چالوس / چاران	3250
14	قلعه دختر	البرز مرکزی	تهران / اهار	3180
15	تینه	البرز مرکزی	گزنک	3500
16	سماموس	البرز مرکزی	رامسر/ جواهرده	3620
17	نرو	البرز شرقی	سواد کوه / سنگده	3535
18	کوه دره کلا	البرز مرکزی	نمار	3200
19	هماسون	البرز مرکزی	آب اسک	3097
20	لهرا	البرز مرکزی	نمارستاق	3850
21	شورک چال	البرز مرکزی	سواد کوه / ورسک	3010
22	نالر	البرز مرکزی	بلده / زرد کمر	3710
23	نارچو	البرز مرکزی	نور/ کلاک بالا	3655
24	چورن	البرز مرکزی	نور/ کلاک بالا	3800
25	سرخاب بزرگ	البرز مرکزی	وارنگه رود	3792
26	انر	البرز مرکزی	ناندل	3800
27	زرد سر	البرز مرکزی	ناندل	3460
28	کوه گرگ	البرز مرکزی	تاکر	3583
29	قلعه کوه	البرز مرکزی	افجه	3320
30	کوه کلا	البرز مرکزی	ایوا	3750

قلل 2000 متری

ردیف	نام قله	رشته کوه	شهر/ منطقه / روستا	ارتفاع	پناهگاه	مختصات جغرافیایی
1	شاهدژ	البرز شرقی	کیاسر/ بالاده-عالیکلا-لنگر-...	2800	1
2	چهارنو	البرز شرقی	ساری / بالاده	2881
3	سفید کوه	البرز شرقی	ساری / بالاده-عالیکلا-لنگر	2700
4	نمازکوه	البرز شرقی	ساری / بالاده-تیلک	2350
5	مراد کوه	البرز شرقی	ساری / بالاده-واوسر-عالیکلا	2000
6	ارفه کوه	البرز شرقی	سواد کوه / ارفه ده	2750	1	N, 35 59.959°E, 52 59.473°
7	نقره سر	البرز مرکزی	آمل / سیاه بیشه	2400
8	عباسعلی یا کمرپشت	البرز شرقی	سواد کوه / خطیرکوه	2350
9	سنگر یا اوریم	البرز شرقی	سواد کوه / اوریم	2700
10	اروان بیگ	البرز مرکزی	سواد کوه / گدوک	2750
11	سرخیل	البرز شرقی	سواد کوه / دوآب	2250
12	تیز کوه	البرز شرقی	سواد کوه / منطقه ورسک	2800
13	گچ چال	البرز شرقی	ساری / کیاسر / ...	2700

قلل 4000 متری

ردیف	نام قله	رشته کوه	شهر/ منطقه / روستا	ارتفاع	پناهگاه	مختصات جغرافیایی
1	علم کوه	البرز غربی	تنکابن / رودبارک	4850	4	N, 50.58°E, 36.23°
2	آزاد کوه	البرز مرکزی	نور/ کلاک بالا	4395
3	جانستون	البرز مرکزی	تهران / آب نیک	4100
4	خلنو	البرز مرکزی	تهران / لالون	4375
5	کلون بستک	البرز مرکزی	تهران / دربنده سر	4200
6	پاشوره	البرز مرکزی	لاریجان / نوأ	4010
7	هلزم	البرز مرکزی	لاریجان / نوأ	4000
8	سرکچال	البرز مرکزی	تهران / شمشک	4150	1
9	قره داغ	البرز مرکزی	دماوند	4076
10	پالان گردن	البرز مرکزی	تهران	4375
11	خرسنگ	البرز مرکزی	تهران / آب نیک	4100
12	دال کولی	البرز مرکزی	تهران / دیزین	4250
13	کهنو	البرز مرکزی	کرج	4050
14	اسبی چال	البرز مرکزی	کرج	4250
15	چنگیز چال	البرز مرکزی	دماوند / لاسم	4050
16	انگمار	البرز مرکزی	دماوند / لاسم	4150
17	دوبرار	البرز مرکزی	دماوند / لاسم	4250
18	کمر پشت	البرز مرکزی	دماوند / لاسم	4000
19	گونک چال	البرز مرکزی	نور/ پلور	4000
20	دو خواهرون	البرز مرکزی	نور/ هتر	4300
21	جبکرو	البرز مرکزی	نور/ هتر	4250
22	کهون	البرز مرکزی	نور/ هتر	4100
23	هفت سران لار	البرز مرکزی	نور/ هتر	4050
24	تخت خرس	البرز مرکزی	نور/ هتر	4200
25	کهو	البرز مرکزی	نور/ هتر	4200
26	ورارو	البرز مرکزی	نور/ هتر	4000
27	وروشت	البرز مرکزی	نور/ ولی اباد	4100
28	ناظر بزرگ	البرز مرکزی	آمل/ نمارستاق	4350
29	لشگرک	البرز غربی	منطقه تخت سلیمان	4256
30	سیالان	البرز غربی	تنکابن / عسل محله	4250

سبلان

سبلان

سبلان با ارتفاع 4811 متر سومین قله ایران محسوب می گردد و مانند دماوند یک قله آتشفشانی است و در بالای این قله دریاچه بسیار زیبائی قرار دارد که دارای آب گوارا و بی اندازه سرد می باشد و در اطراف این دریاچه یخچال های دائمی هم وجود دارد.
 مسیرهای صعود :
۱. اردبیل - قطور سوئی - جانپناه شرقی - سبلان
۲. اردبیل - قطور سوئی - شابیل - جانپناه غربی (سنگ عقاب) - سبلان
۳. ...

علم کوه

علم کوه

علم کوه با ارتفاع 4850 متر دومین قله ایران محسوب می گردد بر خلاف دماوند که تنهایک مخروط آتشفشانی است ، علم کوه در مرکز تخته سنگهای تخته سلیمان قرار گرفته است و علم کوه نسبت به دیگر قله ها قله متفاوتی است و 4 جانپناه دارد.
مسیرهای صعود :
۱. جاده چالوس - مرزن اباد - حسن کیف - رودبارک - ونداربن - علم کوه
۲. طالقان - قراءجوستان - پراجان - گردنه هزار چم - حصار چال - علم کوه
۳. ...

دماوند

  دماوند

ماوند بلندترین کوه ایران با ارتفاع 5609 متر اولین قله ایران محسوب می گردد که دارای 22 یال بزرک است که می توان از همه آنها به قله صعود کرد و 9 جانپناه دارد که از این میان چهار یال به عنوان جبهه های اصلی صعود شناخته شده اند :
جبهه شمالی     جبهه جنوبی     جبهه غربی     جبهه شرقی
مسیرهای صعود :
۱. از جاده هراز - پلور - رینه - پلور - جاده سد لار - دشت ورارو
۲. از جاده هراز - آب گرم لاریجان - دهنال دل - منطقه چمن- پلور - آب گرم - ده گزنک
۳. ...