سرمازدگی موضعی یا یخ زدگی اندامها
یخ زدگی عضو و اندامهای بدن در اغلب موارد بدنبال کاهش درجه حرارت محیط به کمتر از صفر درجه سانتی گراد و بیشتر در ورزش کوهنوردی و ورزش هایی که در طبیعت انجام میشود نظیر اسکی و... بوجود می آید. این بیماری معمولاً در نواحی انتهایی بدن مثل انگشتان دست و پا , لاله گوش، بینی، پوست ، چشم، گونه و... که معمولاً پوشش مناسب نیز ندارند اتفاق می افتد
سرمازدگی موضعی یا یخ زدگی اندامها
یخ زدگی عضو و اندامهای بدن در اغلب موارد بدنبال کاهش درجه حرارت محیط به کمتر از صفر درجه سانتی گراد و بیشتر در ورزش کوهنوردی و ورزش هایی که در طبیعت انجام میشود نظیر اسکی و... بوجود می آید. این بیماری معمولاً در نواحی انتهایی بدن مثل انگشتان دست و پا , لاله گوش، بینی، پوست ، چشم، گونه و... که معمولاً پوشش مناسب نیز ندارند اتفاق می افتد . اما در صورت تماس با سرما ممکن است در هرقسمتی از بدن ایجاد شود . یخ زدگی بر اساس شدت سرد بودن هوا و سرعت باد و رطوبت می تواند حتی در مدت زمان کوتاهی اتفاق بیافتد . افزایش سرعت باد , اثری مشابه کم شدن دمای هوا دارد . افراد مسن، اطفال، افرادخسته، گرسنه، دچارکم آبی، مستعدترین افراد برای یخ زدگی می باشند.
علائم و نشانه ها :
- احساس سرما در ناحیه ی مربوطه (که سپس به احساس درد تبدیل می شود) .
- کرخت شدن یا بی حس شدن ناحیه ی مربوطه
- احساس مورمور یا سوزن سوزن شدن در عضو درگیر
- موضع درگیر ( در افراد دارای پوست روشن) به رنگ قرمز روشن یا صورتی و (در افراد دارای پوست تیره ) رنگ خاکستری به خود می گیرد و در نهایت قسمت سرمازده رنگخود را از دست داده و به رنگ سفید تغییر رنگ میدهد .
- تاول و ایجاد تورم بعد از چند ساعت بوجود می آید.
- از دست دادن کامل حس , حتی در نواحی که قبلاً دردناک بوده اند کم کم بروز میکند .
- تبدیل پوست و اندام صدمه دیده به حالت چرمی شکل یا شبیه موم ( زرد یا سفید رنگ )
- در نهایت عضو صدمه دیده سفت و سخت می شود و در لمس شبیه چوب یا گوشت یخ زده خواهد شد .
- بعد از دو هفته در صورت عدم برگشت و بهبودی بافت صدمه دیده موضع دچار گانگرن خشک و سیاهی عضو خواهد شد.
کمکهای اولیه یخ زدگی:
- عضو سرمازده را ازتماس بیشتربا برف و یخ و سرما ، باد و رطوبت محافظت کنید.
- از برخورد مجدد عضو صدمه دیده با سرما و باد جلوگیری کنید.
از انجام کارهای زیر باید به شدت پرهیز کنید :
- مالیدن یا ماساژ دادن مستقیم عضو صدمه دیده
- مالیدن برف بر روی عضو صدمه دیده
- پاره کردن تاول ها
- ازگرم کردن عضو آسیب دیده با حرارت خشک مثل بخاری , شوفاژ , شعله آتش , گرفتن روی موتور خودرو و ....پرهیز نمایید. زیرا باعث صدمه بیشتر به عضو یخ زده وصدمه دیده می شود . بی حس شدن عضو آسیب دیده سبب می شود که مصدوم درد ناشی از حرارت را متوجه نشود , بنابراین توصیه می شود در صورت وجود آب گرم با درجه حرارت 40 تا 41 درجه سانتی گراد , عضو آسیب دیده را دریک تشت محتوی آب گرم 38 تا 42 درجه سانتیگراد قرار دهید و این عمل را روزی سه بار تکرار کنید.
- ازحرکت دادن عضو آسیب دیده , به ویژه راه رفتن روی پای آسیب دیده پرهیزنمایید.
- ازمالیدن پماد , کرم یا مواد مختلف دیگر بر روی پای آسیب دیده اجتناب کنید.
عوامل زیر باعث مستعدتر شدن فرد برای سرمازدگی و یخ زدگی خواهد شد :
مصرف دخانیات (سیگار )، مصرف نوشابه های الکلی و حاوی کافئین , تغذیه نامناسب , خستگی و نداشتن استراحت کافی , مصرف برخی داروها(خصوصا داروهای خواب آور) , کفش و لباس نامناسب , سن بالا و سابقه بیماری حاد یا مزمن نظیر دیابت نیز باعث مستعدتر شدن فرد برای ابتلا به سرمازدگی و یخ زدگی خواهد شد .